Hapšenje Daneta Lukajića, penzioniranog oficira Vojske RS, kojeg je hrvatska policija lišila slobode tokom njegove posjete susjednoj državi, ponovo je pokrenulo lavinu srpsko-hrvatskih prijepora, privremeno zamrznutih optužbi i prijetnji. Lukajić je uhapšen pod optužbom za ratne zločine u vrijeme kada je bio jedan od ključnih ljudi u lancu komandovanja zatvorom-logorom na Manjači. Još se ne zna za šta hrvatsko pravosuđe konkretno tereti Lukajića kojem je odredilo jednomjesčni pritvor.

Šta je na Manjači radio Dane Lukajić, kakve su mu bile ovlasti možda se može iščitati i saznati iz jednog dopisa kojeg je u jesen 1992. uputio Komandi Drugog koprusa Vojske RS. Komandant Korpusa je, podsjetimo, bio general Momir Talić, koji je umro u Haagu tokom suđenja za ratne zločine počinjene u Bosanskoj Krajini.

Lukajić je bio obavještajni oficir JNA, što samo potvrđuje i dokazuje da su srpski logori i zatvori bili formirani od strane Kontraobavještajne službe JNA, poznatije kao KOS. KOS-ovci su zapovijedali Omarskom, Keratermom, Manjačom, ali i nešto ranije logorima u Hrvatskoj i zločinima poput onoga na Ovčari pored Vukovara.

Šef obaveštajnog odelenja Dane Lukajić, u depeši kojom raspolaže SB, informira preptostavljene da su u toku pripreme za razmjenu 58 zarobljenika sa Manjače, koja se tih dana trebala obaviti sa neprijateljem. Lukajić iznosi i jedno “karakteristično zapažanje”: “Zarobljenici nerado idu na razmenu, iz razloga straha da ne budu mobilisani na muslimansko-hrvatskoj strani. Dvojica zarobljenika su čak odbila da pođu na razmenu.”

Nepoznato je koliko je u to vrijeme, 31. oktobra 1992. zarobljenika bilo na Manjači, ali možda se približan broj može rekonstruirati iz sljedećeg dijela Lukajićeve depeše. On piše da je “operativni tim tokom jučerašnjeg i današnjeg dana pregledao oko 4.000 poruka pisanih posredstvom Crvenog krsta i odaslane poruke predao predstavnicima MKCK, a dolazne će istima predati u ponedjeljak. Iz navedenih poruka je vidljivo da su zarobljenici i dalje u neizvesnosti svoje sudbine i daljeg boravka u logoru s obzirom na zimu koja je na pragu”.

Lukajić, također, tvrdi kako on i njegovi ljudi “vladaju situacijom u logoru i za sada se neka iznenađenja ne bi mogla dogoditi a da to pre ne saznamo”.

Pored toga što njegovi obavještajci otvaraju i čitaju (“obrađuju”) poruke koje preko MKCK stižu logorašima, kao i one koji logoraši upućuju  svojoj rodbini, u nadležnosti Lukajićevog “Odelenja” bile su i posjete Manjači. On izvještava Komandu: “U toku popodneva smo imali posetu novinarske ekipe iz Engleske koja je obišla logor, razgovarala sa pojedinim zarobljenicima i intervjuisala komandanta logora.

Kao karakteristično, napominjem da je ekipa posebnu pažnju poklonila uslovima u kojima žive zarobljenici, kao i predstojećim zimskim uslovima.”

Treba još napomenuti da je ova depeša Daneta Lukajića, kao i mnoga druga slična dokumentacija, tokom i nakon “Oluje” zaplijenjena iz komandi Vojske Republike Srpske Krajine od strane Hrvatske vojske. Zato je realno vjerovati da hrvatsko pravosuđe, pored svjedočenja logoraša iz Manjače, raspolaže i sa brojnim drugim dokazima o ulozi i eventualnoj krivičnoj odgovornosti uhapšenog Lukajića tokom njegovog angažmana u zloglasnom logoru na Manjači.

(S.B.)  Tekst izvoran

HOP